Ekologiczne regulacje sparaliżują transport?

Wprowadzenie pojęcia zbrodni przeciw środowisku może gwałtownie zwiększyć koszty transportu.

Publikacja: 23.07.2021 11:21

Ekologiczne regulacje sparaliżują transport?

Foto: Fot. Sri Lanka Coast Guard

Fundacja Stop Ecocide proponuje, aby Międzynarodowy Trybunał Karny ścigał z urzędu zbrodniarzy przeciw środowisku, podobnie jak ściga zbrodniarzy przeciw ludzkości. Fundacja ma nadzieję, że Wielka Brytania będzie pierwszym krajem, który wprowadzi do swojego prawa pojęcie „ecocide”.

Nad ustawą środowiskową debatuje Izba Lordów. Natalia Benett, była przewodnicząca Partii Zielonych, zaproponowała następujący zapis w ustawie: rząd brytyjski zaproponuje wprowadzenie do Statutu Rzymskiego poprawki, która pozwoli ścigać przez Międzynarodowy Trybunał Karny zbrodniarzy przeciw środowisku. Brytyjski rząd powinien uczynić to w 12 miesięcy od uchwalenia prawa przez Parlament.

Czytaj więcej w: Unia ukarze armatorów za emisje CO2

Jeśli izba wyższa zaakceptuje nowe pojęcie, debata przeniesie się do Izby Gmin. Parlament może przyjąć nowe prawo tej jesieni.

Transport pod pręgierzem

Fundacja Stop Ecocide zaproponowała na forum międzynarodowym wprowadzenie pojęcia „ecocide”, które oznaczałoby zbrodnie przeciw środowisku. Aktywiści definiują zbrodnię przeciw środowisku jako działanie dotkliwe i o dużym zasięgu lub dotkliwe i długotrwałe. Koncentrują się na szkodach, jakie czyni środowisku naturalnemu górnictwo i przemysł, jednak na celowniku może znaleźć się także transport, przede wszystkim morski. – Liczne przypadki katastrof morskich o fatalnych ekologicznie skutkach skłaniają do zaostrzenia odpowiedzialności armatorów i załadowców. Wpisują się w sprzyjający ochronie przyrody klimat. Istotnym jest zachowanie racjonalności godzącej ochronę ekologiczną z techniką i ekonomiką przewozów morskich – podkreśla przewodniczący Polskiej Izby Spedycji i Logistyki Marek Tarczyński.

Pojęcie „ecocide” znane jest od 1970 roku. Państwa rozważały wprowadzenie jego do Statutu Rzymskiego pod koniec lat 90, ale ostatecznie zostało podczas negocjacji usunięte.

Czytaj więcej w: Rusza żegluga przez Ocean Arktyczny

Przemysł uważa, że pomysł jest zbędny. – Tego rodzaju katastrofy są już skutecznie ścigane przez sądy poszczególnych państw, więc niepotrzebny tu MTK (przynajmniej dla żeglugi). W żegludze nawet drobny wyciek paliwa jest karany ogromnymi grzywnami (ponad milionem dolarów), a często i więzieniem dla kapitana. Skuteczni na tym polu są zwłaszcza Amerykanie. W przypadku większych wycieków (katastrof) to już są kwoty wielomilionowe i wysokie kary więzienia (np. przypadek m/v Prestige) – wskazuje przykłady rzecznik PŻM Krzysztof Gogol. USA nie ratyfikowały Statutu Rzymskiego.

Regulacje krajowe

MTK może sądzić jedynie osoby fizyczne. Sprawcy szkód wyrządzonych środowisku już są ścigani przez regulacje krajowe. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że w polskim systemie prawa funkcjonuje ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 2187), zwana dalej: „ustawą szkodową”.

Czytaj więcej w: Naukowcy poszukają pod wodą metali do akumulatorów

Określa ona zasady odpowiedzialności podmiotów korzystających ze środowiska za zapobieganie szkodom w środowisku i naprawę szkód w środowisku. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy jej przepisy stosuje się do bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub do szkód spowodowanych przez działalność podmiotu korzystającego ze środowiska stwarzających ryzyko szkody w środowisku – odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku lub szkoda w środowisku mogą być spowodowane również przez inną działalność podmiotu korzystającego ze środowiska niż działalność stwarzająca ryzyko szkody w środowisku, jeżeli dotyczą gatunków chronionych lub chronionych siedlisk przyrodniczych oraz wystąpiły z jego winy – odpowiedzialność na zasadzie winy (art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy szkodowej). Rodzaje działalności stwarzającej ryzyko szkody w środowisku zostały wskazane w art. 3 ustawy szkodowej.

Czytaj więcej w: Na tankowce nie ma chętnych

Zgodnie z art. 9 ust. 1 przedmiotowej ustawy w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany niezwłocznie podjąć działania zapobiegawcze. W myśl zaś ust. 2 wyżej przywołanego przepisu w przypadku wystąpienia szkody w środowisku podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany do:

– podjęcia działań w celu ograniczenia szkody w środowisku, zapobieżenia kolejnym szkodom i negatywnym skutkom dla zdrowia ludzi lub dalszemu osłabieniu funkcji elementów przyrodniczych, w tym natychmiastowego opanowania, powstrzymania, usunięcia lub ograniczenia w inny sposób zanieczyszczenia lub innych szkodliwych czynników

– podjęcia działań naprawczych.

Fundacja Stop Ecocide proponuje, aby Międzynarodowy Trybunał Karny ścigał z urzędu zbrodniarzy przeciw środowisku, podobnie jak ściga zbrodniarzy przeciw ludzkości. Fundacja ma nadzieję, że Wielka Brytania będzie pierwszym krajem, który wprowadzi do swojego prawa pojęcie „ecocide”.

Nad ustawą środowiskową debatuje Izba Lordów. Natalia Benett, była przewodnicząca Partii Zielonych, zaproponowała następujący zapis w ustawie: rząd brytyjski zaproponuje wprowadzenie do Statutu Rzymskiego poprawki, która pozwoli ścigać przez Międzynarodowy Trybunał Karny zbrodniarzy przeciw środowisku. Brytyjski rząd powinien uczynić to w 12 miesięcy od uchwalenia prawa przez Parlament.

Pozostało 86% artykułu
Legislacja
Ministerstwo Infrastruktury chce harmonogramów pracy kierowcy
Legislacja
Śmieci zalewają zachodnią Polskę
Legislacja
Nowe zasady wynagrodzeń kierowców nie do przyjęcia
Legislacja
Będą wyższe kary za przemyt imigrantów
Legislacja
KAS zachęca do rejestracji w e-Toll dużą obniżką myta