Jaka przyszłość poczty?

Pytanie zadają sobie operatorzy i rządy wielu państw. Znika rynek listowy, zaś nie wszyscy zadbali o zdobycie udziałów w segmencie paczkowym.

Publikacja: 19.02.2025 12:18

Jaka przyszłość poczty?

Poczta Polska

Foto: Poczta Polska

Związkowcy i zarząd Poczty Polskiej negocjują 19 lutego nowy Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy. Poprzedni obowiązuje do końca lutego. Pracodawca zmuszony jest do zmniejszenia kosztów, stąd nowe warunki zatrudnienia oraz plan zwolnienia ponad 9 tys. osób (do 15 proc. pracowników) w ramach zwolnień grupowych oraz w programie dobrowolnych odejść. Przedstawiciele pracowników obawiają się, że zwolnienia doprowadzą do drastycznego ograniczenia dostępności usług Poczty Polskiej. 

W tle sporu powstaje pytanie o przyszłość poczty jako instytucji. – Czy w erze transformacji cyfrowej tradycyjni operatorzy pocztowi nadal pełnią kluczową funkcję, czy też stają się przestarzałe? Czy obowiązek świadczenia usługi powszechnej (USO) jest nadal aktualny, czy też potrzebujemy nowego podejścia do regulacji? – zastanawia się adwokat, kierownik Laboratorium Rynku Pocztowego w Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych UW Mateusz Chołodecki. 

Czytaj więcej

Krew leje się wśród producentów ogniw paliwowych

Poczta Polska zanotowała w 2023 roku 0,85 mld zł starty przy obrocie 6,59 mld zł. Nie jest to pierwsza strata operatora i chronicznie złe wyniki jednoznacznie wskazują, że formuła działania przedsiębiorstwa wymaga zmiany. 

Listy znikają pod nawałem paczek

W podobnej sytuacji znajdują się lub znajdowały, także inne poczty narodowe. W stratach pogrążona jest British Post, US Post właśnie ogłosiła 9,5 mld dol. strat (o 3 mld dol. więcej niż w 2023 roku). Pytanie o przyszłość instytucji zadawane jest na całym świecie. Raport „The State of the Postal Sector 2024” powstał z okazji 150-lecia istnienia Światowego Związku Pocztowego (UPU), który zrzesza 192 państwa. 

Postępująca automatyzacja i cyfryzacja sprawiają, że gwałtownie maleje liczba tradycyjnych listów, kluczową rolę przejmują usługi paczkowe i e-commerce. Jest to proces zauważany już od 1990 roku. Wtedy globalnie na jedną przesyłkę paczkową przypadało około 100 listów, w roku 2024 stosunek ten wynosił 5 listów na jedną paczkę.

Zmiany widoczne są także w liczbie listów międzynarodowych. W 1913 roku takie przesyłki listowe stanowiły 5,4 proc. całego ruchu pocztowego, obecnie ich udział spadł do 0,5 proc. – Globalny trend spadku liczby wysyłanych listów utrzymuje się szczególnie w krajach rozwiniętych, gdzie dominują cyfrowe formy komunikacji. Transformacja zmierzająca w kierunku korespondencji on-line już niemal całkowicie wyeliminowała tradycyjne listy w kontaktach prywatnych. Papierowe przesyłki, z powszechnego środka komunikacji, stały się w tym obszarze czymś na specjalną okazję. Wciąż jednak funkcjonują z powodzeniem jako korespondencja oficjalna czy transakcyjna, która jest wysyłana w dużych wolumenach. Dla operatorów pocztowych jest to zatem nadal pokaźny rynek – podkreśla prezes Speedmail Janusz Konopka. 

Nowe usługi

Poczty mogą też wejść w nowe obszary, takie jak zintegrowane usługi finansowe czy cyfrowe. Taki model pozwoliłby na częściową adaptację do globalnych trendów i wyzwań, jednocześnie utrzymując stabilną pozycję sektora w społeczeństwie i gospodarce, uważają autorzy raportu Światowego Związku Pocztowego. – Jednym ze sposobów adaptacji branży pocztowej jest skupienie się na tych obszarach rynku listowego, które wciąż pozostają rentowne. Patrząc na strukturę obsługiwanych przez nas nadawców, widzimy że są to przede wszystkim sektory takie jak: finanse, telekomunikacja, ale też jednostki samorządu terytorialnego. Rozwiązaniem mogą być także nowe formaty przesyłek, takie jak listopaczka adresowana do branży e-commerce czy przesyłki hybrydowe, łączące cechy komunikacji elektronicznej z tradycyjną. Pozycję rynkową operatorów pocztowych stabilizuje także działanie w ramach grup biznesowych, takich jak Grupa Emerson, której częścią jest Speedmail. Dzięki temu, mogą oni oferować klientom kompleksowe usługi obejmujące nie tylko wysyłkę, ale także produkcję korespondencji, jej konfekcjonowanie czy usługi dodatkowe, takie jak korespondencja marketingowa – tłumaczy Konopka.

Czytaj więcej

Chińskie e-commerce trafi z samolotów na statki

Przedstawiony w raporcie UPU scenariusz „Resilience” zakłada stabilizację spadku międzynarodowych przesyłek listowych na poziomie około 0,25 proc. udziału w globalnym rynku do 2074 roku, co wynika ze znaczenia korespondencji oficjalnej i prawnej.

Autorzy raportu UPU nie wykluczają, że w najlepszym scenariuszu, zwanym „odrodzeniem”, międzynarodowe usługi pocztowe osiągnęłyby wzrost wydajności i integracji. Znaczącą rolę w tym scenariuszu odgrywa Światowy Związek Pocztowy, który miałaby zadbać o częściowe ujednolicenie międzynarodowego ekosystemu pocztowego, w tym zapewnienie ochrony danych poprzez ulepszenie systemów pocztowych. 

Związkowcy i zarząd Poczty Polskiej negocjują 19 lutego nowy Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy. Poprzedni obowiązuje do końca lutego. Pracodawca zmuszony jest do zmniejszenia kosztów, stąd nowe warunki zatrudnienia oraz plan zwolnienia ponad 9 tys. osób (do 15 proc. pracowników) w ramach zwolnień grupowych oraz w programie dobrowolnych odejść. Przedstawiciele pracowników obawiają się, że zwolnienia doprowadzą do drastycznego ograniczenia dostępności usług Poczty Polskiej. 

W tle sporu powstaje pytanie o przyszłość poczty jako instytucji. – Czy w erze transformacji cyfrowej tradycyjni operatorzy pocztowi nadal pełnią kluczową funkcję, czy też stają się przestarzałe? Czy obowiązek świadczenia usługi powszechnej (USO) jest nadal aktualny, czy też potrzebujemy nowego podejścia do regulacji? – zastanawia się adwokat, kierownik Laboratorium Rynku Pocztowego w Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych UW Mateusz Chołodecki. 

Pozostało jeszcze 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Firmy
Raben przejął firmę w Holandii
Firmy
Mroźnie rozgrzane do czerwoności
Firmy
Poczta ma miliardy zł w kieszeni, ale zmiany są nieuniknione
Firmy
Wielka Brytania będzie cała w barwach InPost
Firmy
Orlen Paczka na sprzedaż