Rok 2020: początek słaby, mocny koniec

Bohaterami pandemii są pracownicy transportu, którzy trwali na stanowiskach i zapewnili nieprzerwane zaopatrzenie miast w żywność, a fabryk w surowce. – Najtrudniejsze były początki lockdownu, gdy doświadczaliśmy długich czasów oczekiwania na przejściach granicznych, utrudnień w przejazdach, ale także rozładunkach i załadunkach. Musieliśmy dostosować się do warunków panujących w poszczególnych krajach. Z czasem zaobserwowaliśmy mniejszą liczbę poważnych zachwiań spowodowanych przez pandemię na poszczególnych kierunkach. Wynikało to z rosnącego doświadczenia zarówno rządzących, jak i pracowników odpowiadających za transport – tłumaczy Head of Revenue and Product Management North & East Europe w DB Schenker Piotr Gola.

Jak wykazują wstępne dane GUS, przewóz ładunków w Polsce wzrósł o 17,7% wg masy do 2 613,82 mln ton w 2020 r., a według pracy przewozowej powiększył się o 13,3% r/r do 540,52 mld tonokilometrów.

Czytaj więcej w: Spedytorzy przesiadają się ze statków na pociągi

GUS zaznacza, że w 2020 roku w odniesieniu do roku poprzedniego odnotowano wzrost przewozów ładunków oraz wykonanej pracy przewozowej w transporcie samochodowym. Wykonana praca przewozowa zwiększyła się również w przypadku transportu rurociągowego (przy nieznacznym spadku przewiezionych ładunków), natomiast w pozostałych rodzajach transportu odnotowano spadek obu tych wielkości.

Przewozy koleją spadły według masy o 6,6% r/r do 218,38 mln ton, a według pracy przewozowej zmalały o 6,4% r/r do 51,1 mld tonokilometrów. Urząd Transportu Kolejowego podaje nieco inne dane, spadek przewozów wg masy wylicza na 5,6% do 223,2 mln ton, zaś wg pracy przewozowej na 6,6% do 52,2 mld tkm.

UTK podaje, że największy spadek pracy przewozowej miał miejsce w kwietniu (22%), zaś we wrześniu, listopadzie i w grudniu wyniki były lepsze w porównaniu do analogicznych miesięcy roku 2019 (odpowiednio o 2,4%, 4,1% oraz 12,7%).

Czytaj więcej w: Jakim urządzeniem opłacić e-Toll?

UTK podkreśla, że nieprzerwanie przez wszystkie kwartały 2020 roku rosły przewozy intermodalne: wg masy o 21,9% do 19,5 mln ton i o 10,9% wg pracy przewozowej do 7,8 mld tkm. W rezultacie ich udział w pracy przewozowej ogółem powiększył się o 2,4 pp. do 15%.

W Europie zabrakło samochodów

Przewozy samochodowe według masy wzrosły o 21,4% r/r do 2 331,76 mln ton, a według pracy przewozowej powiększyły się o 16,8% r/r do 461,58 mld tonokilometrów, wyliczył GUS.

Jako całość przewoźnicy samochodowi przetrwali pierwszy rok pandemii w dobrej kondycji, o czym świadczą rosnące pod koniec ub.r. zakupy taboru. W sumie zakupy nowych samochodów ciężarowych były w 2020 roku o 27% mniejsze niż rok wcześniej, ale już w lipcu 2020 roku rejestracje pojazdów o dmc powyżej 3,5 tony przekroczyły stan z roku wcześniejszego i utrzymały dobry poziom do grudnia. W ostatnim kwartale zaczęły nawet rosnąć w porównaniu do 2019 roku rejestracje naczep, co świadczyło o coraz większym optymizmie przewoźników.

Lider polskiego rynku samochodów ciężarowych, DAF, zebrał w grudniu duże ilości zamówień. – Mamy bardzo dobry portfel zamówień – przyznawał dyrektor marketingu w DAF Trucks Polska Zbigniew Kołodziejek.

W tabor inwestowali przede wszystkim przewoźnicy międzynarodowi, mający większe marże od firm operujących na krajowym rynku. Na koniec 2020 roku liczba międzynarodowych przewoźników zmalała o dwa podmioty, ale zarazem o blisko 4% powiększyła się flota, do 256 352 wypisów.

Zamrożenie gospodarki wystraszyło część przedsiębiorców i gdy latem gospodarka odbiła, na rynku zabrakło samochodów. Niemiecka spedycja Transporeon notowała od drugiej połowy ub.r. braki podaży wolnych samochodów. Stawki frachtowe wyraźnie poszły w górę, a wzrastające ceny sprawiły, że ci, którzy przetrwali pandemię, zaliczyli udany rok.

Czytaj więcej w: Do eCMR brakuje tylko podpisu

Z szacunków PKO Leasing wynika, że dynamika zysku netto firm transportu drogowego towarów o zatrudnieniu powyżej 49 osób wyniosła w pierwszym kwartale 2020 roku +33,0 proc. r/r, w drugim +32,1 proc. r/r, a w trzecim +85,6 proc. r/r. – Firmy notują wprawdzie spadek przychodów, ale w znacznym stopniu udało im się obniżyć koszty – tłumaczył dyrektor rynku transportu ciężkiego w PKO Leasing Piotr Gąska.

Logistycy zatrudniają i inwestują

Pandemia zmusiła 55,6% badanych przez Rz firm TSL do ograniczenia inwestycji, ponad 44% tymczasowo obniżyło płace członkom zarządu i pracownikom, ale taki sam odsetek firm logistycznych zadeklarował, że pandemia nie miała negatywnego wpływu na działalność. W ostatnim roku połowa przedsiębiorstw zwiększyła zatrudnienie. Zatrudnienie w logistyce w 2020 roku w Polsce wzrosło o 3%, gdy w UE zmalało o 5%, wynika z danych Eurostat.

Z badań Rz wynika również, że 40% firm wprowadziło nowe usługi, a blisko co trzecia rozbudowała infrastrukturę. Z pomocy państwa skorzystało 27% podmiotów.

Pandemia nie zmniejszyła popytu na magazyny. – Odnotowujemy niezwykle wysoką dynamikę rozwoju rynku magazynowego w całym regionie CEE, szczególnie w Polsce. Tylko w 2020 roku popyt na krajowym rynku powierzchni magazynowych osiągnął rekordowy poziom niespełna 5 mln mkw. i wzrósł znacząco o 24% r/r. Obserwujemy kontynuację zeszłorocznego trendu oraz istotne zainteresowanie nowymi powierzchniami w szeroko rozumianym sektorze magazynowo-logistycznym – zapewniał Associate eCommerce, Industrial & Logistics Agency, Cushman & Wakefield Michał Brzeziński.

Czytaj więcej w: Politycy szukają alternatywnych tras dla kanału Sueskiego

Zasoby nowoczesnych powierzchni magazynowych i przemysłowych wyniosły 20,7 mln mkw. w 2020 r., co oznacza wzrost o 12% w ciągu roku, wylicza firma doradcza Cresa.

Łączna wielkość transakcji na rynku inwestycyjnym w sektorze magazynowym i przemysłowym w 2020 r. była rekordowo wysoka i wyniosła 2,6 mld euro, co oznacza wzrost o 65% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wskaźnik pustostanów w Polsce na koniec IV kwartału 2020 r. wyniósł 6,9%, co oznacza spadek o 0,6 p.p. rok do roku – szacuje Cresa.

Podobnie wygląda sytuacja w Europie. – Sektor logistyczny w Europie boryka się z ograniczoną dostępnością powierzchni, która spowodowana jest przez brak gruntów inwestycyjnych oraz rygorystyczne przepisy dotyczące planowania przestrzennego. W odróżnieniu od sytuacji sprzed globalnego kryzysu finansowego, gdy inwestycje o charakterze spekulacyjnym stanowiły ok. 80% nowej podaży, po jego zakończeniu powstawały głownie obiekty typu BTS, co doprowadziło do dużej luki podażowej na większości największych rynków logistycznych w Europie – stwierdza dyrektor działu badań rynku nieruchomości logistycznych i przemysłowych w regionie EMEA, Cushman & Wakefield Lisa Graham.

Czytaj więcej w: Praca dla 5 tys. ludzi w magazynach e-commerce

Dane na koniec ubiegłego roku wskazują na kontynuację trendu spadkowego pustostanów w większości kluczowych hubów logistycznych Europy. – Wskaźniki powierzchni niewynajętej wynoszące ok. 4% w Holandii i Wielkiej Brytanii oraz ok. 2% w Rotterdamie, Lyonie, Pradze i Budapeszcie świadczą o dużej luce podażowej, której dotychczas nie zmniejszył wzrost inwestycji o charakterze spekulacyjnym – podkreślała Graham.

Ponadto rosnący popyt ze strony klientów z sektora e-commerce i operatorów logistycznych 3PL, którzy powiększają swoje powierzchnie logistyczne, zniwelował wzrost wakatów spowodowany ogłaszaniem upadłości przez niektórych najemców w roku 2020. – Rozwój branży e-commerce, zarówno pod względem zasięgu geograficznego, jak i oferowanego asortymentu, będzie kluczowym czynnikiem popytu na nową powierzchnię w najbliższej dekadzie – przekonuje partner, dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych w Regionie CEE, Cushman & Wakefield Joanna Sinkiewicz.

Lekkie spadki w portach

W 2020 r. w portach w Gdańsku, Gdyni oraz Szczecinie-Świnoujściu przeładowano 103,8 mln ton towarów, podliczyła firma doradcza Actia Forum. To o 4% mniej niż w 2019 roku. Analitycy Actia Forum podkreśla, że obroty ucierpiały w pierwszej połowie 2020 roku z powodu obostrzeń sanitarnych, jednak nie przeszkodziło to polskim portom w osiągnięciu wysokiego poziomu przeładunków.

Czytaj więcej w: Drugie życie magazynów

Port Gdańsk w 2020 r. przeładował 48,04 mln ton towarów. Zespół portów w Szczecinie i Świnoujściu zanotował 31,18 mln ton. Natomiast Port Gdynia osiągnął wynik przekraczający 24,6 mln ton przeładowanych towarów, co stanowi wzrost o 2,9% r/r. Łącznie daje to 103,82 mln ton przeładowanych towarów w polskich portach morskich w 2020 roku.

Wynik ten jest znacząco lepszy od prognoz uwzględniających wybuch pandemii i związanego z nią kryzysu.  – Polskie porty obroniły ponad 100 mln ton przeładunków pomimo ogólnoświatowego kryzysu. To trzeci rok z rzędu, kiedy trzy największe terminale przekraczają liczbę niewyobrażalną jeszcze kilka lat temu. Optymizmem napawa to, że porty utrzymują wysoką pozycję i ustabilizowały poziom przeładunków – podkreślał wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk.

Komentarz partnera

logistyka.rp.pl

Tomasz Pyka,