Dwadzieścia lat polskiej kolei w Unii Europejskiej

Kolej po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zwiększyła przewozy pasażerskie oraz intermodalne. Spada jednak masa transportowanych ładunków.

Publikacja: 06.05.2024 17:45

Dwadzieścia lat polskiej kolei w Unii Europejskiej

PKP IC

Foto: PKP IC

Kolej w Polsce otrzymała ze środków unijnych 57,87 mld zł. Projekty były realizowane w Programie Infrastruktura i Środowisko (2007-2013 oraz 2014-2020), Programie Polska Wschodnia (również dwie perspektywy finansowe) oraz z Instrumentu „Łącząc Europę”. 

Urząd Transportu Kolejowego zauważa, że zmiany na polskich torach nie zawsze wiązały się ze wzrostem przewozów – transport towarów koleją z każdym rokiem odnotowuje spadki, zwłaszcza w przewiezionej masie. Masa przewiezionych ładunków najwyższą wartość osiągnęła w 2007 r., kiedy koleją przewieziono 293 mln ton towarów. W kolejnych latach mieliśmy do czynienia ze spadkiem tego parametru, a niewielkie wzrosty statystyki odnotowały w 2010 r. i w 2018 r. Po pandemii przewieziona masa towarów rosła w latach 2021-2022, by w 2023 znów spaść do poziomu sprzed 11 lat. 

Czytaj więcej

Kierowcy ciężarówek mistrzami bezpieczeństwa

Jedynie w przewozach intermodalnych masa towarów wzrosła ponad 11-krotnie. W 2004 roku przewieziono 2,3 mln ton ładunków, a w 2023 roku było to ponad 24,5 mln ton. Podobnie sytuacja wyglądała w odniesieniu do pracy przewozowej, która wzrosła z 1 mld tkm w 2004 r. do 8,5 mld tkm w 2023 roku, podlicza UTK. 

Dwie dekady temu jedynymi firmami oferującymi tego typu przewozy były PKP Cargo i PKP LHS. W 2023 r. funkcjonowało już 29 przewoźników realizujących takie przewozy. 

Duże sukcesy odnieśli przewoźnicy pasażerscy. Z roku na rok (poza pandemicznym 2020 r.) z usług kolei korzystało coraz więcej podróżnych. Co prawda do 2016 r. ich liczba mieściła się w przedziale 260-290 mln i nigdy nie przekraczała 300 mln osób. Tak stało się dopiero w 2017 r. Dwa lata później było to już 335,9 mln pasażerów. W 2022 r. przewóz osób wrócił do trendu wzrostowego. Z każdym rokiem korzystaliśmy z przejazdów pociągiem coraz chętniej. W zeszłym roku padł rekord nie tylko ostatnich 20 lat, ale XXI wieku – 374,4 mln podróżnych. „Stosunek Polaków do podróży koleją w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zmieniał się nie raz. Chociaż dziś mówimy o sukcesie w przewozach pasażerskich, do tych historycznych wyników sprzed lat jest jeszcze bardzo daleko. Mniej jeździmy koleją, bo mamy więcej samochodów. W 1974 r. w Polsce nie było nawet 1 mln aut, a obecnie jest ich ponad 26 mln” – komentuje sytuację na rynku pasażerskim dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. 

Wskaźnik wykorzystania kolei nie przekracza on 10 przejazdów w ciągu roku na mieszkańca i jest 3-krotnie mniejszy od średniej unijnej. W ciągu dwóch dekad przybyło wielu przewoźników pasażerskich. W 2004 r. 18 przewoźników posiadało aktywną licencję na przewóz osób, a obecnie – 34. Wzrosty liczby przewoźników na rynku towarowym były znacznie większe. W 2004 r. aktywną licencję na przewóz rzeczy posiadało 45 podmiotów, a w 2023 r. było ich już 126. 

Czytaj więcej

Najlepszy marzec w kolejowych statystykach

Pomimo wzrostu liczby przewoźników, liczba wagonów z miejscami do siedzenia w ciągu 20 lat spadła o ok. 50%. Spadki objęły również liczbę wagonów gastronomicznych, wagonów z miejscami do leżenia i wagonów sypialnych. 

Szynowy
Tiry na tory to puste hasło
Szynowy
Kontenery nie pomkną torami CPK
Szynowy
Szykuje się gigantyczny remont warszawskiej linii średnicowej
Szynowy
Ładunki do Holandii coraz częściej pędzą po szynach
Szynowy
Rząd baskijski podbija stawkę przejęcia Talgo