Zawiercie jak RPA, potęgą wydobycia platyny

W Zawierciu ruszył gigantyczny zakład odzysku platynowców ze zużytych katalizatorów i wtórnej przeróbki litu z akumulatorów litowo-jonowych.

Publikacja: 24.06.2024 09:05

Zawiercie jak RPA, potęgą wydobycia platyny

Elemental Holding

Foto: Elemental Holding

Spółka Elemental Strategic Metals uruchomiła wart 600 mln zł zakład odzysku platynowców (platyna, pallad i rod) ze zużytych katalizatorów. Będzie przerabiał do 6 tys. ton katalizatorów rocznie i za 2 lata osiągnie pełną wydajność, która pokryje 10 proc. światowego rynku platynowców. 

Metale pozyskiwane w Europie 

Chociaż zakład jest hutą, próżno wypatrywać wielkich pieców i koksowni. Do wtórej przeróbki katalizatorów potrzebne są młyny, chemiczne reaktory oraz 5 elektrycznych pieców. Są niewielkie, ponieważ 60 ton platyny zmieści się na niecałych trzech paletach. Wartość tej produkcji sięgnie 5 mld euro, co oznacza, że przychody Grupy Elemental Holding co najmniej potroją się.

Czytaj więcej

LPP: z rynku odzieżowego na logistyczny

Grupa do tej pory nie miała tej technologii i dla jej pozyskania zainwestowała w dział przeróbki chemicznej i hutniczej, korzystając z doświadczeń specjalistów RPA. Udało się namówić ponad 30 fachowców, aby razem z rodzinami przyjechali do Polski. – Każdy ma obok młodego inżyniera, który uczy się technologii, aby za kilka lat samodzielnie prowadzić proces – tłumaczy prezes Elemental Strategic Metals Michał Zygmunt. 

Jest to największy w Europie zakład odzysku platynowców, zatrudniający do 200 osób. Cała inwestycja powinna spłacić się w 7-8 lat. – To przedsiębiorstwo to niesamowity atut dla Polski, bowiem bój idzie o to, kto będzie kontrolował przemysł 4.0 – ocenia założyciel Startegy and Future Jacek Bartosiak. 

Zygmunt podkreśla, aby strategicznych surowców nie wysyłać do przerobu do Azji, ale odzyskiwać je w Europie. – EU uzależniona od importu surowców i do 2050 roku uzależnienie wzrośnie 3-krotnie – wylicza prezes Elemental Strategic Metals. 

Grupa Elemental podaje, że w tonie złomowanych katalizatorów jest do 2 kg platynowców, gdy tona rudy zawiera 2-6 gram tych metali. Koszt uzyskania metalu z odzysku jest o połowę mniejszy od wydobytego górniczo. 

Lit to także strategiczny metal

Zakład w Zawierciu będzie odzyskiwał także lit z akumulatorów litowo-jonowych. Na początek 4 tys. rocznie, ale wkrótce zwiększy możliwości przerobowe do 50 tys. ton, przy bieżących mocach w EU 70 tys. ton. Szybkie zwiększenie przerobu jest konieczne, ponieważ podczas rozruchu fabryk akumulatorów powstaje dużo odpadów, ich odsetek potrafi sięgać 60 proc. 

Czytaj więcej

Umowa transportowa z Ukrainą przedłużona. Co się zmieni?

Podobnie jak w przypadku platynowców, atutem Grupy Elemental jest sieć 78 oddziałów rozlokowanych w całym świecie, które będą przesyłać do Zawiercia zużyte akumulatory. Na miejscu będą rozładowane, mielone i segregowane na różne materiały, w tym kluczową dla procesu czarną masę. Jest ona surowcem do produkcji materiału katodowego (CAM) oraz prekursora katody pCAM). – To najtrudniejszy etap produkcji ogniwa – podkreśla Zygmunt. Elemental Strategic Metals pozyskała technologię zawiązując spółkę z amerykańską firmą Ascend Element. 

Jesienią rozpocznie budowę instalacji do ekstrakcji litu, czyli kolejnego etapu przerobu. Inwestycja ruszy w 2026 roku i będzie to skala półprzemysłowa. Jeżeli potwierdzą się założone parametry technologii opracowanej pod kierunkiem prof. Przemysława Łosia, Elemental Strategic Metals wybuduje na działce obok pełnoskalową instalację do przemysłowego recyklingu akumulatorów litowo-jonowych. Zajęty teren zwiększy się z 35 do 51 ha. 

Przewóz zużytych akumulatorów jest kłopotliwy, są to materiały niebezpieczne i na dodatek odpady, więc pokonywanie granic państw wymaga dużego wysiłku biurokratycznego. Aby oszczędzić go, bliźniaczy zakład stanie w Niemczech, gdy wyczerpie się pojemność polskiego. Początek budowy w Niemczech zapowiadany jest na przyszły rok. 

Miliardowe inwestycje

Pierwszy etap budowy zawierciańskiej huty kosztował 650 mln zł, drugi na półprzemysłową instalacją ekstraktu litu zwiększy rachunek do miliarda złotych, a zabudowa całej 51-hektarowej działki halami do pełnoskalowej ekstrakcji litu podniesie wydatki do 2-3 mld zł. Zatrudnienie przekroczy 400 osób. 

Czytaj więcej

Wysokie koszty pracy odbiją się na zatrudnieniu

Grupa Elemental Holding pozyskała w styczniu 2023 roku inwestorów: Międzynarodową Korporację Finansową, EBOR i PFR, którzy za 290 mln dol. kupili 25 proc. akcji spółki. Ma ona dzięki temu kapitał na przejęcia oraz rozwój zakładów przetwórczych. – Kupujemy 2-3 firmy rocznie, przez 16 lat nabyłem 23 firmy – podlicza założyciel i prezes Elemental Holding Paweł Jarski. 

Budowa zakładu w Zawierciu otrzymał unijne dofinansowanie (IPCEI) w wysokości 78 mln euro. Do tego EBOR pożyczył 52 mln euro. – W 5 lat zakład będzie neutralny energetycznie, nasz ślad węglowy jest o 100 razy mniejszy od produkcji metali z rud – porównuje Jarski. 

Zapotrzebowanie na energię przekroczy 100 GWh, a docelowo ponad 300 GWh. Już zainstalowana jest farma fotowoltaiczna o mocy 12 MW i największy w Polsce magazyn energii o pojemności 10 MWh i mocy 5 MW. W drugim etapie Respect Energy postawi do 9 wiatraków, każdy o mocy 5 MW, które będą zasilały rozbudowaną fabrykę. 

Spółka Elemental Strategic Metals uruchomiła wart 600 mln zł zakład odzysku platynowców (platyna, pallad i rod) ze zużytych katalizatorów. Będzie przerabiał do 6 tys. ton katalizatorów rocznie i za 2 lata osiągnie pełną wydajność, która pokryje 10 proc. światowego rynku platynowców. 

Metale pozyskiwane w Europie 

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Elektromobilność
Solaris z rekordowymi przychodami
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Elektromobilność
Krew leje się wśród producentów ogniw paliwowych
Elektromobilność
Niemieccy politycy ogłosili odwrót od elektromobilności
Elektromobilność
Dla KE nie liczą się przewoźnicy drogowi, ważni są tylko producenci samochodów
Elektromobilność
Planeta już nie płonie?
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”